Gastronomi Nedir? Antik Çağ'dan Günümüze Açıklama
Çoğu insan gastronomi düşündüğünde, sadece iyi yemek düşünür. Ancak gastronomi bundan çok daha fazlasıdır; bir mutfak sanatı biçimidir. Gastronomi, yemeğin kendisinden restoranın dekoruna ve aradaki her şeye kadar yemek deneyiminin tüm yönlerini hesaba katar. Başarılı bir gastronomi uzmanı olmak için sadece yemek değil, aynı zamanda kültür, tarih, şarap ve hatta sosyoloji hakkında da derin bir anlayışa sahip olmak gerekir.
GASTRONOMİ NEDİR?
Gastronomi, yemek ve kültür bilimidir. Gastronomi tarihi, gastronomi bilimi, gastronomik antropoloji ve gastronomik coğrafyayı kapsayan multidisipliner bir alandır. gastronomi, belirli yemeklerin tarihi, gıda üretiminin arkasındaki bilim, gıdanın sosyo-kültürel etkisi ve bileşenlerin coğrafi kökenleri dahil olmak üzere çok çeşitli konuları kapsar. Gastronomi terimi ilk olarak 1873 yılında Fransız yazar Brillat-Savarin tarafından "Lezzet Fizyolojisi" adlı kitabında kullanılmıştır. Günümüzde gastronomi, yaygın olarak meşru bir akademik çalışma alanı olarak kabul edilmektedir ve dünya çapında birçok üniversitede gastronomi programları sunulmaktadır.
Gastronomi, Yunanca mide anlamına gelen gastros ve kanunlar veya normlar anlamına gelen nome kelimelerinden gelmektedir.
Gastronomi ayrıca yemek servisi yönetimi ve gıda güvenliği çalışmalarını da içerir. Yemek servisi yönetimi, gastronominin yemek servisi operasyonlarının planlanması ve yürütülmesi ile ilgilenen iş tarafıdır. Gıda güvenliği, gıdanın yenmesi için güvenli olmasını sağlamaya yönelik bilimsel çalışmadır.
Gastronomi eğitimi hem bireyler hem de bir bütün olarak toplum için faydalı olabilir. Bireyler için gastronomi, yiyecekler için daha fazla anlayış ve takdir sağlayabilir. Toplum için gastronomi, daha sürdürülebilir ve verimli gıda sistemleri oluşturmaya yardımcı olur.
Gastronominin Kökenleri
Gastronomi, keyif ve iyi tat arasındaki ilişki hakkında yazılar yazan Yunan filozof Aristoteles'e kadar uzanabilir. Aristoteles için zevk sadece hedonistik değildi; aynı zamanda entelektüel. Müzik dinlemek veya sanat eserlerine bakmak gibi belirli etkinliklerin erdemi artırabileceğine ve kişinin iyi bir yaşam sürmesine yardımcı olabileceğine inanıyordu. Ona göre yemek yemek de farklı değildi.
Bu fikir, Natural History adlı kitabında gastronomi üzerine kapsamlı yazılar yazan Romalı yazar Pliny the Elder tarafından ele alındı. Pliny, yöresel mutfaklar fikri ve lezzeti arttırmak için otlar ve baharatların kullanımı gibi bugün gastronomi için hala önemli olan birkaç kavramı tanıttı. Pliny ayrıca gastronominin iyi yemekten daha fazlası olduğu fikrinin yaygınlaşmasına da yardımcı oldu; aynı zamanda hayattan zevk almanın ve erdemi geliştirmenin bir yoluydu.
Pliny hakkında daha bilgi almak için buraya tıklayınız.
Orta Çağ'da Gastronomi
Orta Çağ boyunca gastronomi zevk ve erdemle ilişkilendirilmeye devam etti. Birçok dini yazar, yemek de dahil olmak üzere her şeyde ılımlılığın önemi hakkında yazdı. Yiyeceklere aşırı düşkünlüğün yedi ölümcül günahtan biri olan oburluğa yol açabileceğini dahi savundular. Aynı zamanda başka bir grup, yemeğin tadını çıkarmak ve yemek zamanlarının sohbet ve sosyalleşme için keyifli zamanlar olması gerektiği konusunda ısrar ettiler.
Rönesans Dönemi Gastronomi
Gastronomi, tarihin en ünlü şeflerinden bazılarının Avrupa'daki kraliyet mutfaklarında çalışmaya başladığı Rönesans döneminde ise zirveye ulaştı. Bartolomeo Scappi gibi şefler yemek hazırlamak için yeni teknikler geliştirdiler ve misafirleri etkilemek için tasarlanmış lüks yemekler yarattılar.
Fransız şeflerin yeni malzemeler ve pişirme yöntemleri denemeye başladıkları Aydınlanma döneminde gastronomi gelişmeye devam etti. 19. yüzyılda gastronomi, kısmen ünlü Fransız şef Auguste Escoffier sayesinde uluslararası bir fenomen haline geldi.
Modern Gastronomi ( Moleküler Gastronomi )
Modern gastronomi, modern yemek pişirme tarzını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Modern malzemeler ve pişirme yöntemlerinin yanı sıra uluslararası lezzetlerin dahil edilmesiyle dikkat çekiyor. Modern gastronominin kökleri, 1960'larda başlayan Fransız nouvelle mutfağı hareketinde bulunur. O zamandan beri, bir dizi değişiklik geçirdi, ancak kaliteli malzemelere ve dikkatli hazırlamaya odaklanıldı.
Son yıllarda modern gastronomi, kimya ve fizik tekniklerini kullanan bilimsel bir pişirme yaklaşımı olan moleküler gastronomi den daha fazla etkilenmiştir. Giderek daha popüler hale gelen bu pişirme tarzı, sous vide gibi modern ekipman ve tekniklerin kullanımı ile karakterize edilir.
Moleküler gastronomi, mutfakta mümkün olanın sınırlarını zorladı ve gerçekten eşsiz yemeklerin yaratılmasına yol açtı. Modern gastronomi gelişmeye devam ederken, yaratıcılığı ve yenilikçiliği ile bizi şaşırtmaya ve memnun etmeye devam edeceğine şüphe yok.
Gastronomi ve Şarap
Gastronomide bir kariyer, yemek pişirmekten daha fazlasını içerir. Başarılı bir şef olmak için yiyecek ve içecek endüstrisi hakkında çok yönlü bir anlayışa sahip olmak önemlidir. Buna şarap hakkında bilgi edinmek de dahildir. Bazı gastronomi öğrencileri bunu eğitimlerinin gereksiz bir yönü olarak görebilirken, aslında şarap hakkında bilgi edinmenin önemli olmasının birçok nedeni vardır.
Bir kere, şarap iyi yemekte önemli bir rol oynar. Birçok lüks restoran, kapsamlı şarap menüleri sunar ve akşam yemekleri genellikle sunucularının önerilerde bulunabilmesini bekler. Bu nedenle, gastronomi alanında çalışan herkes için şarap bilgisi gerekli olabilir.
Ayrıca, şarabı anlamak şeflerin daha dengeli yemekler yaratmasına yardımcı olabilir. Tamamlayıcı lezzetleri eşleştirerek şefler, mutfaklarını bir sonraki seviyeye taşıyabilir. Örneğin, zengin tatlara sahip bir yemek, tam gövdeli bir kırmızı şarapla eşleştirilebilir ken, daha hafif bir yemek beyaz veya pembe ile eşleştirilebilir.
Son olarak, şarap hakkında bilgi edinmek gastronomi öğrencilerine bilgilerini genişletme ve yeni ilgi alanları keşfetme fırsatı verir. Şarap dünyası inanılmaz derecede karmaşıktır ve her zaman öğrenecek daha çok şey vardır. Birçok öğrenci için bu, gastronomi eğitiminin en heyecan verici yönlerinden biridir.
Bu nedenle, bazı gastronomi öğrencileri şarabı eğitimlerinin isteğe bağlı bir parçası olarak görse de, bu karmaşık ve büyüleyici konu hakkında bilgi edinmek için zaman ayırmanın aslında birçok iyi nedeni vardır.
Gastronomi sadece iyi yemekten daha fazlasıdır; yemek deneyiminin tüm yönlerini hesaba katan bir mutfak sanatıdır. Antik Yunan'daki kökenlerinden günümüze kadar olan süreçte, gastronomi her zaman yediğimiz şeylerden daha fazlası olmuştur; aynı zamanda nasıl yediğimiz ve neden yediğimiz ile de ilgilidir. Gastronomi hakkında daha fazla şey öğrenmeye devam ettikçe, sadece yemeklerimizin daha keyifli hale geleceğini ve bunun sonucunda hayatımızın daha da zenginleşeceğini umabiliriz.